Okres nastoletni w życiu młodego człowieka obfituje w ciągłe i szybkie zmiany. Są one związane z emocjonalnością, światopoglądem, a przede wszystkim z faktem dojrzewania. Młody człowiek wciąż zmienia grupę, do której należy. Przechodząc na kolejne szczeble edukacji, zmieniając szkołę, za każdym razem musi dostosować się do nowych warunków. Nierzadko w czasie dojrzewania dochodzi do dodatkowych czynników, które niekorzystnie działają na psychikę. Są to: poczucie niezrozumienia, osamotnienie czy też poczucie niższości na skutek własnych porównań do przerysowanych wzorców osobowych lansowanych przez media. Wiek wczesnej młodości to czas, w którym zbyt mocno przeżywa się samotność i odrzucenie. Sprawy nie ułatwia przeciążenie obowiązkami i presja ze strony rodziców i szkoły. Nie dziwi więc, że szacunki mówią o 4-5% nastolatków borykających się z depresją.
Czy rodzicom trudno rozpoznać depresję u swojego nastoletniego dziecka?
Tak się składa, że wszelkie niepokojące objawy u nastolatków zazwyczaj przypisuje się młodzieńczemu buntowi, a czasem i rozchwianiu emocjonalnemu. Rodzice na ogół przez długi czas są zdezorientowani, próbując ustalić różnicę między typowym zachowaniem nastolatka, a sytuacjami, gdy można podejrzewać chorobę. Bywa, że do specjalisty dziecko trafia po jakimś wyjątkowo negatywnym zdarzeniu. Trzeba jeszcze wspomnieć o fakcie, że lata nastoletnie dziecka najczęściej wypadają w czasie największej aktywności zawodowej rodziców. To wtedy rodzice mają wiele obowiązków i niejednokrotnie pewne zmiany zachowań u dzieci po prostu im umykają. A to tylko pogłębia samotność i bezradność dziecka.
Jakie zachowania nastolatka mogą świadczyć o problemie?
Depresja u nastolatka to nie tylko brak aktywności i wycofanie. Może o niej również świadczyć agresja słowna lub fizyczna. Oto inne zachowania, które mogą świadczyć o stanach depresyjnych.
- Apatyczny nastrój, ciągły smutek, apatia i brak aktywności, które wcześniej sprawiały radość. Z drugiej jednak strony, obawy może budzić nadmierne pobudzenie psychoruchowe, drażliwość i impulsywność.
- Unikanie towarzystwa rówieśników i rodziny, wycofanie towarzyskie i bezczynność.
- Gorsze wyniki w nauce, spadek formy intelektualnej i problemy z koncentracją.
- Zmiany dotyczące apetytu – niechęć do jedzenia albo nadmierne objadanie się.
- Nadmierna senność lub problemy ze snem.
- Nadmierny krytycyzm wobec własnej osoby z jednoczesnym ogólnym zaniedbaniem.
- Dolegliwości fizyczne np. bóle głowy czy brzucha.
- Pozostawanie w napięciu i odczuwanie nieuzasadnionego lęku.
- Agresja wobec własnej osoby i sięganie po używki.
- Przesadne zainteresowanie tematem dotyczącym samobójstw i śmierci.
Jeżeli występuje jedna lub więcej powyższych sytuacji, wskazane jest udanie się do specjalisty. Można zacząć od psychologa szkolnego, który może skierować dziecko do psychiatry.
Jak leczy się depresję u młodzieży?
Sposób leczenia jest taki sam jak u dorosłych. Stosuje się psychoterapię indywidualną albo grupową, popartą czasem leczeniem farmakologicznym. W przypadku młodych ludzi potrzebne jest również wsparcie rodzinne, dlatego terapia musi obejmować też rodziców. Możemy mieć bowiem do czynienia z sytuacją, że choroba nastolatka jest wynikiem problemów całego systemu rodzinnego. Wtedy tym bardziej potrzebna jest współpraca rodziców z terapeutą.
