Każda firma produkująca wyroby kosmetyczne jest prawnie (między innymi poprzez normę ISO/DIS 17516), jak i etycznie zobowiązana do zachowania bezpieczeństwa mikrobiologicznego swoich produktów. Cel ten osiągnąć można poprzez przestrzeganie norm sterylności na każdym etapie cyklu produkcyjnego (od momentu dostarczenia surowców do zakładu, poprzez proces homogenizacji produktu, aż po jego zapakowanie i dostarczenie do klienta).
Czy kosmetyki produkowane na terenie Unii Europejskiej są w pełni sterylne?
Produkty kosmetyczne oraz surowce, z których są one wykonane, nie są w pełni sterylne (sterylność definiuje się jako brak obecność form wegetatywnych oraz przetrwalnikowych drobnoustrojów). Stąd też wspomniana wcześniej norma ISO/DIS 17516 określa maksymalne, dopuszczalne limity bakterii oraz innych organizmów obecne w wyrobach kosmetycznych sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej (dla przykładu E. coli – brak w 1 gramie lub 1 mililitrze, drożdżaki – brak w 1 gramie lub 1 mililitrze, czy też tlenowe bakterie mezofilne – < 100 jtk/g lub ml w przypadku produktów przeznaczonych dla dzieci i < 1000 jtk/g lub ml w przypadku pozostałych produktów).
Utrzymanie norm sterylności na linii produkcyjnej – stacje mycia CIP
Jednym z ważnych elementów wpływających na zachowanie norm sterylności na linii produkcyjne jest jej regularne oczyszczanie oraz dezynfekowanie wszelkich urządzeń wykorzystywanych w procesie produkcji. Współcześnie w tym celu najczęściej wykorzystuje się stacje myjące CIP (cleaning in place).
Stacje mycia CIP to systemy tzw. mycia w cyklu zamkniętym (płyn oczyszczający jest recyrkulowany i oczyszczany). Ich praca jest zazwyczaj w pełni zautomatyzowana i składa się z kilku następujących po sobie faz, tj. wstępne płukanie, mycie detergentem alkalicznym (usuwa on zanieczyszczenia organiczne), pośrednie płukanie, mycie detergentem kwaśnym (usuwa on zanieczyszczenia mineralne) oraz płukanie końcowe. Każdy z etapów procesu jest zoptymalizowany pod względem czasu trwania oraz zużycia środka czeszącego i wody.
Zaletami systemów CIP jest redukcja kosztów, zwiększenie bezpieczeństwa procesu czyszczenia oraz możliwość spełnienia wyśrubowanych norm sterylności całej linii produkcyjnej. Minusami natomiast są duże koszty początkowe oraz konieczność regularnych przeglądów i czyszczenia instalacji CIP.
Homogenizacja kosmetyków – newralgiczny moment w cyklu produkcyjnym
Kontaminacja (dostanie się drobnoustrojów do produktu) często ma miejsce na etapie homogenizacji kosmetyku (czyli procesu polegającego na uzyskaniu jednorodnej mieszaniny). Proces ten, aby spełniał wszelkie normy sterylności, powinien być przeprowadzony w zamkniętych homogenizatorach wykonanych ze stali nierdzewnej i połączonych z systemem CIP zakładu.
Tradycyjne homogenizatory mieszadłowe są doskonałe do produkcji kosmetyków. Aby proces był zgodny z wszelkimi wymogami, konieczne jest jednak skrupulatne przestrzeganie normy czystości i częstsze cykle mycia.
Podsumowując, celem każdego producenta powinna być produkcja wyrobów najwyższej jakości, spełniających nawet najbardziej wyśrubowane normy jakości oraz bezpieczeństwa mikrobiologicznego. W wielu przypadkach zachowanie najwyższych standardów gwarantuje zakup stacji mycia CIP spełniających wszelkie wymogi narzucane tego typu urządzeniom.
